TMMOB ÇMO Çevre Sorunları Araştırma Merkezi Başkanı, Şehirlerin Dili ve Geleceği Panelinde ülkemizde yaşanan çevre sorunlarını anlattı TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Çevre Sorunları Araştırma Merkezi Başkanı Baran Bozoğlu, Mühendislik ve Mimarlık Platformu tarafından düzenlenen Şehirlerin Dili ve Geleceği Panelinde, ‘Biz mühendisler, mimarlar, şehir plancılarının herşeye karşı görünmesinin nedeni demokratik katılım olmaması` dedi.
Ankara Litai Otelde 12 Nisan Pazar günü düzenlenen panele konuşmacı olarak katılan Bozoğlu, dünyada çevre sorunlarının öneminin kabul edilmesinin tarihçesini örnekleriyle anlatarak, ‘Fransada 1800lü yıllarda çevre sorunlarının halk sağlığına nasıl yol açtığı keşfedilip çözümler üretilmeye başlanmışken, ülkemizde, 21. Yüzyılda hala Başkent Ankara‘nın Bala, Şereflikoçhisar, Haymana, Güdül gibi ilçeleri atıksuları arıtma tesislerine bağlı değil. Nevşehir, Kırşehir, Kayseri, Kırıkkale, Yozgat Çankırı, Samsunun birçok ilçe, köy ve beldelerinde kanalizasyon ve arıtma tesisi bulunmuyor diye konuştu.
Kentlerin temel sorunlarının temiz hava, temiz su, atık su, yeşil alan ve trafik olduğuna dikkati çeken ÇESAM Başkanı, kentlerdeki hava kirliliği oranları ve kuraklık sorununu rakamlar ve grafiklerle anlattı. Türkiyenin artık su zengini bir ülke olmadığına vurgu yapan Bozoğlu, ‘İstanbulun yıllık 900 milyon m3 su ihtiyacı var. Baraj kapasitesi ise yine 900 milyon m3. Kayıp oranı da %24. Ancak gelin görün ki, 3. Havalimanı inşaatı için 70 sulak alan boşaltılıyor. Bunu anlamak mümkün değil` diye konuştu.
HAVA KİRLİLİĞİ DEĞERLERİ AB SINIRLARININ ÇOK ÜZERİNDE
Yaklaşık 6 aydır Türkiye`de çevre sorunları yaşanan bölgelere yaptığı ziyaretlerden ve buralarda yaşanan çevre sorunlarını örnekleriyle aktaran Bozoğlu şöyle konuştu:
‘Vanda, Düzcede, Samsunda, Kocaelinde, hatta Ankara Sıhhiyede hava kirliliği değerleri Avrupa Birliğinin kabul ettiği değerlerin çok çok üzerinde. Atık sorunu almış başını gitmiş, Van çöplüğü patlamak üzere. Tuz Gölüne ilçenin kanalizasyonu akıtılarak kirletiliyor ve kuruyor. Çanakkale, Bartın-Amasra, Artvinde gerek maden arama diye gerekse elektrik santralleri amacıyla binlerce ağaç kesiliyor. ÇED raporları ya hiç hazırlanmıyor ya denetlenmiyor ya da iptal davalarına rağmen karar uygulanmıyor. Bu incelemelerde gördük ki, Türkiye`nin birçok bölgesinde halka sorulmadan hatta halka rağmen, plansızca, hukuksuzca bir talan yürütülüyor.
Bizi, dava açıyoruz diye halka şikayet ediyorlar. Biz neden dava açıyoruz? ÇED yapılmadığı için veya ÇEDe uyulmadığı için. SİT alanlarına inşaat izni verildiği için. Şehir merkezlerine veya çok yakınına yapılan ve halk sağlığını tehdit eden projeler için. Örneğin Eymir, Ankarada beton görmeden yürüyebileceğiniz tek alan ama oraya da diplomatik otel yapmak istiyorlar. Ankara halkı istemediği, kamu yararı sözkonusu olmadığı halde. Ankapark projesine bakın. Hemen yanından, artık açık bir kanalizasyona dönen Ankara Çayı akıyor. Biz şimdi soruyoruz: Dosyada proje bedeli olarak 95 milyon lira gösterilen, ancak Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçekin, bugüne kadar 800 milyon lira harcandığını söylediği Ankapark için harcanan bu parayla Ankara Çayı ıslah edilip Ankaralıların kullanımına sunulamaz mıydı? Herşeye karşı olmakla eleştirilen biz mühendisler, mimarlar, şehir plancıları neden herşeye karşıyız? Demokratik katılım olmadığı, halka rağmen, kamu yararı gözardı edilerek projelendirme yapıldığı için karşıyız.
ÖNERİLER
Konuşmasının sonunda çözün önerilerini de anlatan Bozoğlu, en önemli sorunun göç olduğu ve engellenmesi gerektiğini kaydetti. Baran Bozoğlu önerilerini, Yerel Kalkınma Modellerinin geliştirilmesi, planlamanın doğru ve kamu yararı gözetilerek yapılması, stratejik ÇED uygulamasının kabul edilmesi, demokratik katılımın sağlanması ve hukukun uygulanması olarak sıraladı.
Prof Dr. İlhan Tekeli, Atılım Üniversitesi Mimarlık Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Emel Akın, ve Şehir Plancıları Odası Başkanı Orhan Sarualtun‘un da konuşmacı olarak katıldığı ve yoğun bir ilginin olduğu panelin sonunda konuşmacılar soruları yanıtladı. Panel, konuşmacılara teşekkür plaketi verilmesiyle sona erdi.